Federal bürokrasiyi azaltma ve yeniden yapılandırma amacıyla kurulan Hükümet Verimliliği Bakanlığı (DOGE) kapsamında görev yapan Musk, Çarşamba günü kendi sosyal medya platformu olan X üzerinden yaptığı açıklamada, “Özel Hükümet Görevlisi olarak planlanan görev sürem sona ererken, savurgan harcamaları azaltma fırsatını bana verdiği için Başkan @realDonaldTrump’a teşekkür ederim,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, “@DOGE misyonu, hükümet genelinde bir yaşam biçimine dönüştükçe zamanla daha da güçlenecek,” dedi. Elon Musk tarafından alınan istifa kararı doğrulandı.
Elon Musk istifa kararı aldı: Yetkililer doğruladı
Konuyla ilgili açıklama yapan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir Beyaz Saray yetkilisi, Musk’ın görevinden ayrıldığını doğruladı.
Musk’ın ayrılığı, CBS televizyonuna verdiği bir röportajda, Trump’ın “büyük güzel yasa tasarısı” olarak adlandırdığı düzenlemeye yönelik eleştirilerde bulunmasının hemen ardından gerçekleşti. Musk, söz konusu yasa tasarısının büyük bir harcama paketi olduğunu ve federal bütçe açığını artırdığını ifade etti. Aynı zamanda, DOGE’un çalışmalarını da “bozduğunu” belirtti.
“Elbette bir yasa tasarısı büyük olabilir ya da güzel olabilir,” diyen Musk, “Ama ikisi birden olabilir mi, emin değilim,” sözlerini kullandı.
Musk’ın CBS röportajı Salı gecesi yayımlandı. Başkan Trump ise Çarşamba günü Oval Ofis’te yaptığı açıklamada, söz konusu yasa tasarısının bazı yönlerinden memnun olmadığını ancak diğer kısımlarından büyük memnuniyet duyduğunu dile getirdi. Trump ayrıca, yasa tasarısında daha fazla değişiklik yapılabileceğini de ifade etti. “Ne olacağını göreceğiz,” diyen Trump, “Tasarı hâlâ tamamlanmadı, gidecek yolu var,” dedi.
Cumhuriyetçi Parti, yasa tasarısını geçtiğimiz günlerde Temsilciler Meclisi’nden geçirdi ve şu anda Senato’da tartışılıyor.
Musk’ın eleştirileri bazı Cumhuriyetçi senatörler tarafından da destek gördü. Wisconsin Senatörü Ron Johnson, Çarşamba günü Milwaukee Basın Kulübü’nde yaptığı konuşmada, “Elon’un hayal kırıklığını anlıyorum,” dedi. Johnson, Cumhuriyetçi liderliğin harcamaları azaltma konusunda daha ciddi adımlar atana kadar yasa sürecini yavaşlatacak yeterli muhalefet olduğunu düşündüğünü belirtti. Johnson ayrıca, Trump’tan gelecek baskıların tutumunu değiştirmeyeceğini de ekledi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ise, yasa tasarısının Senato’da olabildiğince az değişikliğe uğraması gerektiğini söyledi. Johnson, Meclis’te Cumhuriyetçilerin “çok hassas bir denge” kurduğunu ve büyük değişikliklerin bu dengeyi bozabileceğini savundu. Tasarının Senato’da değişmesi durumunda, Temsilciler Meclisi’nin yeniden oylama yapması gerekecek.
Başkan Johnson ayrıca, Musk’a hizmetlerinden dolayı teşekkür etti ve gelecekte daha fazla harcama kesintisi yapılması için harekete geçileceğini açıkladı. “Meclis, DOGE’un bulguları doğrultusunda harekete geçmeye hazır,” dedi.
Beyaz Saray, DOGE’un önerdiği bazı kesintileri resmileştirmek amacıyla Kongre’ye “rescission” adı verilen ve daha önce onaylanan harcamaların iptalini öngören bir öneri paketi sunacağını belirtti. Bütçe ve Yönetim Ofisi sözcüsü, pakette Kamu Yayın Kurumu’ndan (NPR ve PBS’e fon sağlayan yapı) 1,1 milyar dolar ve yurtdışına yapılan yardımlardan 8,3 milyar dolar kesinti öngörüldüğünü bildirdi.
Elon Musk, hükümet görevinden ayrılırken yeniden Tesla ve SpaceX gibi özel sektör girişimlerine odaklanacağını duyurdu. Ayrıca, siyasi harcamalarını da azaltacağını ifade ederek, “Sanırım yeterince yaptım,” dedi.
Musk, hükümette çalışmanın zorluklarına da değinerek, federal bürokrasinin düşündüğünden çok daha kötü olduğunu belirtti. The Washington Post’a verdiği demeçte, “Sorunlar olduğunu düşünüyordum ama Washington’da işleri düzeltmeye çalışmak gerçekten yokuş yukarı bir savaş,” ifadelerini kullandı.
Göreve ilk atandığında büyük bir enerjiyle Washington’u yeniden şekillendirmeye çalışan Musk, Beyaz Saray’da kampanya şapkaları giymiş, kendi mitinglerini düzenlemiş ve savurgan harcamaların ülke için varoluşsal bir tehdit olduğunu dile getirmişti. O dönemde Başkan Trump’a sık sık övgüde bulunmuştu.
Musk, Şubat ayında yaptığı bir açıklamada, “Başkan Trump’ı tanıdıkça daha çok sevdim,” demişti. “Dürüst olmak gerekirse, onu seviyorum.”
Başkan Trump da Musk’a karşılık vererek, onu “gerçek bir büyük Amerikalı” olarak tanımlamıştı. Tesla’nın satışlarının düşüşe geçtiği bir dönemde Trump, Beyaz Saray girişini Tesla showroom’una dönüştürerek destek göstermişti.
Musk’ın yasa tasarısına yönelik eleştirilerinin yasama sürecine nasıl bir etkisi olacağı ise belirsizliğini koruyor. Geçiş döneminde, ülke bir hükümet kapanmasının eşiğindeyken Musk benzer şekilde başka bir harcama paketine karşı kamuoyu oluşturmuştu.
Bu son eleştiriler, daha büyük harcama kesintileri talep eden bazı Cumhuriyetçi senatörlere cesaret verebilir. Utah Senatörü Mike Lee, Musk’ın röportajını konu alan bir Fox News haberini yeniden paylaşarak, yasa tasarısına yönelik “Hâlâ düzeltme şansı var” ifadesini kullandı. Lee, “Senato versiyonu daha agresif olacak. Olabilir, olmalı ve olacak. Yoksa geçmez,” dedi.
Geçtiğimiz hafta yapılan oylamada, yalnızca iki Cumhuriyetçi milletvekili — Ohio’dan Warren Davidson ve Kentucky’den Thomas Massie — yasa tasarısına karşı oy kullandı.
Davidson, Musk’ın sosyal medya üzerinden yaptığı yorumlara dikkat çekerek, “Umarım Senato, Büyük Güzel Yasa Tasarısı ile Meclis’in kaçırdığı fırsatı yakalar,” ifadelerini kullandı. “Bir gün birileri bütçeyi düşürür umuduna kapılmayın, bu dönemde yapıldı, bilin,” dedi.
Kongre Bütçe Ofisi’nin ön değerlendirmesine göre, yasa tasarısında yer alan vergi düzenlemeleri, önümüzdeki on yıl içinde federal bütçe açığını 3,8 trilyon dolar artıracak. Medicaid, gıda yardımı ve diğer sosyal hizmetlerdeki kesintiler ise aynı dönemde 1 trilyon dolardan biraz fazla tasarruf sağlayacak.
Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi liderler, ekonomik büyümenin artmasıyla birlikte yasa tasarısının bütçeye etkisinin nötr veya azaltıcı olacağını savunuyor. Ancak dış denetim kuruluşları bu iddiaya temkinli yaklaşıyor. Sorumlu Federal Bütçe Komitesi, yasa tasarısının önümüzdeki on yılda faiziyle birlikte ülke borcuna 3 trilyon dolar ekleyeceğini tahmin ediyor.
İlginizi çekebilir: Apple yeni isimlendirmeye geçecek