OpenAI, uzun süredir merakla beklenen ticari dönüşüm planını kamuoyuyla paylaştı. Şirket, 2025 yılı itibarıyla kar amacı güden birimini Kamu Yararına Şirket (Public Benefit Corporation – PBC) olarak dönüştürmeyi hedefliyor. Bu karar, OpenAI’nin yönetim kurulu tarafından kaleme alınan bir blog yazısıyla duyuruldu. PBC’ler, kar amacı güden organizasyonlar olsalar da paydaşların çıkarlarını dengeleyerek topluma olumlu bir katkı sunmayı amaçlıyor.
Duyuruda, OpenAI’nin yalnızca bir laboratuvar ve startup olarak kalamayacağı vurgulandı. Şirket, “2025 yılına girerken, bir laboratuvar ve startup’tan daha fazlası olmamız gerekiyor — kalıcı bir şirket olmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
OpenAI ayrıca, rakiplerinin birçoğunun PBC olarak faaliyet gösterdiğini belirtti.
Bu şirketler arasında Anthropic ve Elon Musk’ın yapay zeka girişimi xAI de bulunuyor. Açıklamada, bu dönüşümün OpenAI’ye geleneksel sermaye toplama yöntemleriyle kaynak sağlama imkanı vereceği ifade edildi.
OpenAI’de yeni yapı nasıl çalışacak?
Dönüşüm planı kapsamında, OpenAI’nin kar amacı gütmeyen birimi, bağımsız finansal danışmanlar tarafından belirlenen “adil bir değerleme” üzerinden kar amacı güden birimde hisse sahibi olmaya devam edecek. Ancak bu hisse sahipliği, şirket üzerindeki doğrudan denetim yetkisini ortadan kaldıracak. OpenAI’nin açıklamasında bu dönüşümün, “Tarihteki en iyi kaynaklara sahip kar amacı gütmeyen organizasyonlardan birinin oluşmasını sağlayacağı” iddia edildi.
Yeni yapılanma kapsamında, kar amacı güden bölüm, OpenAI’nin tüm operasyonlarını ve iş faaliyetlerini yönetecek. Kar amacı gütmeyen bölüm ise sağlık hizmetleri, eğitim ve bilim gibi alanlara odaklanan hayırseverlik faaliyetlerini yürütecek ve kendi bağımsız liderlik ekibiyle çalışacak.
Sam Altman’ın durumu belirsiz
OpenAI, CEO Sam Altman’ın bu dönüşüm kapsamında hisse sahibi olup olmayacağını netleştirmedi. Geçen yıl Altman, şirketin yönetim kurulu tarafından kısa bir süreliğine görevden alınmış, ardından yeniden göreve getirilmişti. Bu süreç, kurumsal bir krizi tetikleyerek bu haftaki duyurunun zeminini hazırlamıştı.
Bazı analizlere göre, OpenAI’nin kar amacı güden biriminin değerlemesi 150 milyar dolara kadar çıkabilir. Şirket, 2019 yılında yapay genel zeka (artificial general intelligence) geliştirmek için en az 10 milyar dolar sermaye toplamayı hedeflediğini açıklamıştı. Ekim ayında, OpenAI 6 milyar dolarlık yeni bir fon sağlamayı başardı.
Meta’dan sert tepki
OpenAI’nin duyurusu, şirketin karşılaşabileceği potansiyel engelleri de beraberinde getirdi. Elon Musk ile süren yasal anlaşmazlıkların yanı sıra, Meta da bu dönüşüme karşı çıktı. Şirket, Kaliforniya Başsavcısı’na bir mektup göndererek OpenAI’nin kar amacı güden bir şirkete dönüşmesini durdurması çağrısında bulundu.
Meta, bu hamlenin “yanlış” olduğunu ve “görünüşte hayırsever olan ancak potansiyel olarak kârlı hale gelene kadar bu şekilde davranan benzer girişimlerin çoğalmasına yol açabileceğini” savundu.
İlginizi çekebilir: 2025’te WhatsApp desteği bitecek telefonlar