Uzayda gıda fermente etmenin mümkün olup olmadığı merak ediliyordu. Bu soruya, ABD ve Danimarka’dan araştırmacıların gerçekleştirdiği bir çalışma ile yanıt verildi. Araştırmacılar, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) miso (Japon yemeği) yapmayı başardılar, ancak ortaya çıkan sonuç, Dünya’daki miso ile farklıydı. Çalışma, miso tadının ve kokusunun uzayda yapılan örnekte daha fındıklı ve kavrulmuş olduğunu gösterdi.
Uzayda Japon yemeği nasıl olur?
İlgili araştırma, iScience dergisinde yayımlandı. Çalışmanın başlıca amacına, miso gibi fermente gıdaların uzay ortamında nasıl değişebileceğini keşfetmekti. Araştırma için 2020 yılının Mart ayında, miso yapımında kullanılan malzemelerden (pişmiş soya fasulyesi, pirinç koji ve tuz) oluşan bir paket, ISS’ye gönderildi. Paket, 30 gün boyunca orada fermente oldu. Aynı dönemde, miso yapım süreçleri ABD’nin Cambridge şehrinde ve Danimarka’nın Kopenhag şehrinde de başlatıldı ve bu süreçler çevresel koşullar bakımından izlendi.
Bir ayın sonunda, uzayda yapılan miso, Dünya’daki örneklerle karşılaştırılarak incelendi. Uzayda yapılan misonun tadı, özellikle kavrulmuş ve fındıklı bir lezzete sahipti. Ancak bu farklılık sadece tatla sınırlı kalmadı. Uzay ortamındaki mikrogravite ve artan radyasyon, mikropların büyüme ve metabolize olma süreçlerini etkileyerek fermentasyonun nasıl gerçekleştiğini de değiştirdi.
Çalışmada yer alan araştırmacılardan Joshua D. Evans, bu bulguları açıklarken, “Uzayda mikrogravite ve artan radyasyon gibi koşulların, mikropların nasıl büyüdüğünü ve metabolize olduklarını etkileyebileceği, dolayısıyla fermentasyon sürecini değiştirebileceğini görmek istedik,” dedi. Bu durum, uzayda oluşan misonun tadının farklı olmasına yol açtı. Yine de, araştırmacılar uzayda yapılan misonun hala miso olduğunu belirttiler. Ancak, uzayda yapılan misonun özel bir fermentasyon ortamının ürünü olduğunu da vurguladılar.
Bu bulgular, araştırma ekibinin “uzay terroiri” kavramını gündeme getirmesine neden oldu. Terroir, şarap üretiminde kullanılan bir terim olup, yerel iklim ve çevresel faktörlerin tat üzerindeki etkilerini tanımlar. Uzayda gıda üretiminin de bu şekilde, belirli bir ortamdan etkilenebileceği düşünülüyor.
İlginizi çekebilir: Yapay zekada yeni dönem